Dấu hiệu nhận biết thi công chèn bịt chống cháy lan đạt chuẩn

      Dấu hiệu nhận biết thi công chèn bịt chống cháy lan xuyên tường, xuyên sàn cho hệ thống kỹ thuật đạt chuẩn trong công trình xây dựng tại Việt Nam – An toàn & Tiết kiệm chi phí

                               

      Trong các công trình xây dựng hiện đại, hệ thống điện – nước – HVAC – viễn thông- PCCC thường tạo ra nhiều đường xuyên sàn, xuyên tường. Đây chính là các điểm yếu dễ gây cháy lan, khói lan nếu không được chèn bịt đúng kỹ thuật. Vậy làm sao để đánh giá thi công chèn bịt chống cháy đạt chuẩn, tuân thủ quy định Việt Nam mà vẫn đảm bảo tính an toàn – tối ưu chi phí?
Bài viết dưới đây tổng hợp đầy đủ dấu hiệu nhận biết, tiêu chuẩn áp dụng, và lời khuyên giúp chủ đầu tư – nhà thầu – tư vấn giám sát kiểm soát chất lượng hiệu quả.

 1. Hiểu đúng về chèn bịt chống cháy lan trong công trình

Chèn bịt chống cháy lan (Firestop Systems) là giải pháp sử dụng các vật liệu chuyên dụng như:

• Keo chống cháy (Firestop Sealant)
• Vữa chống cháy (Mortar)
• Băng quấn trương nở (Wrap Strip)
• Collars ngăn cháy cho ống nhựa
• Đất sét chống cháy (Firestop Clay)
• Keo chống cháy trương nở (Firestop Intumescent Sealant)

Mục đích là:

• Ngăn cháy, ngăn khói lan qua các lỗ mở xuyên tường – xuyên sàn
• Duy trì tính toàn vẹn (Integrity – E) và cách nhiệt (Insulation – I) của kết cấu
• Bảo vệ tài sản, thiết bị, tính mạng trong sự cố cháy

2. Cơ sở pháp lý & tiêu chuẩn liên quan tại Việt Nam

Dấu hiệu “đạt chuẩn” phải dựa trên các quy định hiện hành:

Tiêu chuẩn Việt Nam & Quy chuẩn liên quan

• QCVN 06:2022/BXD – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn cháy cho nhà và công trình
• TCVN 3890:2023 – Trang bị, lắp đặt phương tiện PCCC
• TCVN 5760:2022 – Hệ thống PCCC – Yêu cầu chung
• Mục D khoản 2 điều 6 Nghị định 106/2025/NĐ-CP
• Các tiêu chuẩn quốc tế hoặc Việt Nam thường được chấp nhận khi không trái quy định:
• UL 1479: Fire Tests of Through-Penetration Firestops
• TCVN 13251-1:2020 (ISO 10295-1:2007): Hệ chèn bịt lỗ thông
• ASTM E814 / E119
• EN 1366-3

3. 12 Dấu hiệu giúp đánh giá thi công chèn bịt chống cháy lan đạt chuẩn – theo yêu cầu Việt Nam

Dưới đây là các tiêu chí quan trọng nhất, phù hợp với cả yêu cầu pháp lý và thực tiễn thi công.

 3.1. Hồ sơ sản phẩm phải đầy đủ, rõ nguồn gốc

Một hệ Firestop đạt chuẩn phải chứng minh được hiệu suất qua giấy tờ:

• Chứng chỉ xuất xưởng và chất lượng đối với hàng sản xuất trong nước hoặc CO, CQ, parking list đối với hàng nhập khẩu
• Báo cáo kết quả thử nghiệm chống cháy lan: UL 1479 hoặc TCVN 13251-1:2020
• Catalogue của nhà sản xuất
• Hướng dẫn lắp đặt (Installation Manual)

=> Nếu thiếu các tài liệu trên → KHÔNG được xem là đạt chuẩn.

3.2. Vật liệu sử dụng đúng loại – đúng vị trí

Mỗi hệ kỹ thuật xuyên tường, xuyên sàn cần loại vật liệu khác nhau:

Loại đường xuyên	Vật liệu phù hợp (ví dụ)
Ống nhựa PVC/HDPE	Collar, băng quấn trương nở, keo trương nở
Ống kim loại	Keo, vữa, đất sét chống cháy
Cáp điện	Băng quấn trương nở, keo trương nở, đất sét chống cháy
Khay cáp lớn	Keo trương nở, đất sét chống cháy
Ống gió	Keo chống cháy, Keo trương nở, đất sét chống cháy

Nếu dùng sai vật liệu (ví dụ: dùng bọt PU dân dụng để chèn lỗ xuyên), thì công trình sẽ không được nghiệm thu PCCC.

 3.3. Thi công đúng cấu hình theo tiêu chuẩn (System Configuration)

Theo yêu cầu UL/ASTM, mỗi hệ chống cháy phải tuân theo:

• Kích thước lỗ mở
• Khoảng cách giữa các ống
• Chiều sâu chèn
• Tỷ lệ n nở (intumescent)

Ví dụ: yêu cầu keo chống cháy dày 25 mm, nếu thi công dày nhỏ hơn 25mm → Không đạt.

 3.4. Khoảng hở (Gap) sau khi chèn phải được lấp đầy 100%

Không được để:

• Hở mép
• Bọt khí
• Vật liệu chèn không đủ độ dày

=>Lỗ hở 1–2 mm cũng có thể khiến khói nóng thoát ra, làm mất EI.

 3.5. Bề mặt chèn phải phẳng, liền khối

Dấu hiệu thi công tốt:

• Keo được miết đều
• Vữa phẳng, chắc, không nứt
• Tấm chống cháy kín, vít siết đủ

3.6. Không trộn tạp chất hoặc pha loãng sản phẩm

Keo bị pha loãng → mất khả năng trương nở → mất EI.

 3.7. Khoảng cách tối thiểu giữa các đường xuyên được đảm bảo

Ví dụ: theo UL 1479: khoảng cách giữa 2 ống PVC ≥ 25 mm.
Nếu ống đặt sát nhau → hệ chống cháy không còn hiệu quả.

 3.8. Không bị thấm nước – không tiếp xúc môi trường ẩm mạnh

Vật liệu firestop gốc khoáng nếu bị ngấm nước sẽ:

• Mất cường độ
• Giảm khả năng cách nhiệt I
• Dễ bong tróc

3.9. Đúng quy trình thi công – nghiệm thu

Đơn vị thi công phải:

• Chụp ảnh trước – trong – sau thi công
• Lập biên bản nghiệm thu
• Đảm bảo vệ sinh khu vực lắp đặt

3.10. Phù hợp với vị trí có rung động (khu vực cơ điện)

Ống rung → chỉ được dùng vật liệu linh hoạt:

• Sealant gốc acrylic/silicone chống cháy
• Băng quấn intumescent

3.11. Đạt tối ưu chi phí khi:Chọn đúng hệ thay vì lắp “thừa” vật liệu

• Dùng hệ vữa hoặc đất sét chống cháy cho lỗ lớn (tiết kiệm hơn so với keo)
• Không phải sửa lại do thi công sai
• Có hồ sơ hoàn chỉnh giúp nghiệm thu nhanh hơn

4.7. Sai lầm phổ biến khiến thi công chèn bịt chống háy bị từ chối nghiệm thu

Dùng bọt PU dân dụng thay vật liệu Firestop

1.      Keo chống cháy thi công quá mỏng

2.      Không có giấy chứng nhận nguồn gốc sản phẩm

3.      Không thi công theo báo cáo thử nghiệm chống cháy lan

4.      Không có bản vẽ hoàn công

5.      Chèn không kín 100%

6.      Khoảng cách các đường xuyên không đảm bảo

5. Cách lựa chọn giải pháp chèn bịt chống cháy lan vừachuẩn – vừa tiết kiệm

5.1. Với lỗ xuyên nhỏ (Ø < 60 mm)

• Keo acrylic/silicone chống cháy
• Băng quấn intumescent

→ Chi phí thấp, thi công nhanh

5.2. Với lỗ lớn trên 200 mm

• Vữa chống cháy + keo
• Vữa chống cháy chuyên dụng

→ Hiệu quả EI cao – tối ưu chi phí

5.3. Với khu vực ẩm, ngoài trời

• Vữa khoáng chống nước
• Keo silicone firestop

6. Kết luận

Để đánh giá thi công chèn bịt chống cháy lan đạt chuẩn theo quy định Việt Nam, cần đảm bảo đầy đủ các yếu tố:

• Đúng vật liệu – đúng hệ – đúng tiêu chuẩn
• Hoàn thiện thẩm mỹ và kín tuyệt đối
• Đủ hồ sơ pháp lý và chứng nhận
• Tiết kiệm chi phí thông qua lựa chọn giải pháp phù hợp từng loại đường xuyên và sử dụng sản phẩm có sẵn mà tính năng tương tự

Khi kiểm soát đúng các dấu hiệu trên, công trình sẽ đạt nghiệm thu PCCC, đảm bảo an toàn cháy nổ, đồng thời tối ưu bài toán chi phí cho chủ đầu tư.

Vật liệu chống cháy lan - keo chống cháy